Relacje rodziców z dziećmi zmieniają się wraz z upływem czasu. W okresie przedszkolnym maluchy zazwyczaj patrzą na opiekunów bezkrytycznie, są oni dla nich głównymi autorytetami. W młodszym wieku szkolnym i w okresie adolescencji dużą rolę zaczynają odgrywać rówieśnicy, związki przyjacielskie, paczki i bandy. Rola rodzica w życiu dziecka ulega modyfikacji. Relacje na linii rodzice-dzieci zależą nie tylko od wieku pociech, ale też innych czynników takich, jak atmosfera rodzinna, jakość komunikacji, styl i metody wychowania czy postawy rodzicielskie.
Rodzina to fundament, na którym młody człowiek konstruuje całą swoją tożsamość. Dom ma stanowić bezpieczny azyl, w którym dziecko znajdzie akceptujących, troskliwych, rozumnych i konsekwentnych rodziców. Niestety często owe postulaty są jedynie pobożnymi życzeniami, a wielu opiekunów popełnia rażące błędy wychowawcze.
Niektórzy starają się być „dobrymi rodzicami”, ale nie mając odpowiednich wzorców z własnego domu macierzystego, powielają schematy i wykazują bezradność rodzicielską w przypadku poważnych kłopotów z dzieckiem. Jakość relacji na linii dzieci-rodzice wynika w dużej mierze z metod wychowania i zasad obowiązujących w rodzinie. Często do spięć dochodzi w wyniku konfrontacji dwóch sprzecznych biegunów: władza rodzicielska- zakres autonomii dziecka. Dorastająca pociecha pragnie coraz większej swobody i zniesienia ograniczeń, co często trudno zaakceptować rodzicom. Kontakty z dziećmi determinują pośrednio style wychowania.
Jak dbać o przyjazne związki z własnym dzieckiem?
Aby odpowiedzieć sobie na to pytanie warto zapoznać się ze stylami wychowania i porównać je do swojego.
Styl wychowania autorytatywny:
W zaangażowaniu emocjonalnym rodzice wykazują się dużą cierpliwością , uważni i wrażliwi na potrzeby oraz zainteresowania swojego dziecka. Stosują stosowne do poziomu dojrzałości dziecka wymagania; wyjaśniają i trzymają się ustalonych wspólne reguł. Pozwalają dziecku podejmować decyzje zgodnie z gotowością rozwojową; uwzględniają punkt widzenia dziecka.
Styl wychowania autorytarny:
W zaangażowaniu emocjonalnym rodzice są zimni i odrzucający, często poniżają dziecko. Są bardzo wymagający; stosują nacisk przez krzyki, rozkazywanie, krytykowanie i karanie. Podejmują większość decyzji za dziecko; rzadko uwzględniają jego punkt widzenia.
Styl wychowania pobłażliwy:
Rodzice są ciepli, ale mogą rozpieścić swoje dziecko. Stawiają niewiele wymagań lub w ogóle ich nie stawiają – często z powodu błędnie pojętej troski o poczucie własnej wartości dziecka. Rodzice pozwalają dziecku podejmować decyzje, nawet jeśli jeszcze nie jest ono do tego gotowe.
Styl wychowania niezaangażowany:
W zaangażowaniu emocjonalnym rodzice są emocjonalnie nieobecni, wycofani i nieuważni. Stawiają niewiele wymagań lub w ogóle ich nie stawiają – często z braku zainteresowania lub oczekiwań wobec dziecka, są obojętni na decyzje i punkt widzenia dziecka.
Współczesne rodziny żyjące w zawrotnym tempie zapominają o obowiązku nieustannego pielęgnowania pozytywnych relacji między dziećmi. Większość rodziców uważa, że jeżeli dziecko jest na tyle samodzielne, ma znajomych, szkołę i tak zwany swój świat to rodzic jest im nie potrzebny. Jak bardzo mylne jest to stwierdzenie. To własne rodziców obowiązkiem jest, pielęgnować relacje ze swoimi dziećmi, pokazywać im odpowiednie wzorce do naśladowania, by w przyszłości mogli mieć dobre relacje ze swoimi dziećmi.
Najbardziej optymalnym i sprzyjającym rozwojowi dzieci stylem wychowania jest styl autorytatywny, inaczej określany jako demokratyczny, gdzie dziecko to partner, a nie „pionek” stojący niżej w hierarchii rodziny. Konsekwencja w wychowaniu i wyznaczanie jasnych reguł postępowania umożliwia dziecku przestrzeganie norm społecznych i . Dzieci potrzebują drogowskazów moralnych, by mieć przykłady, do których zawsze mogą się odwołać.
